LULJETA LLESHANAKU

L ULJETA

P OEZI

Luljeta Lleshanaku shfaqet si një nga poetet më impresionante në poezinë shqipe pas vitit 1990. E lindur në vitin 1968 nën diktaturë, që e përndiqte familjen e rrethin e saj, destina e kësaj vajze me shpirt të ndjeshëm ishte për të heshtur e për t'u thyer, ndaj ky fakt shpesh më kujton se, sa fati i saj do të ishte i ngjashëm me shpirtin e dhëmbshur e tragjik të poetes Drita Çomo. Por Luljeta në kohën e rinisë së saj përjetoi çlirimin prej hallkave të shpirtit të burgosur në harrim dhe shpërtheu.
Kjo fontane poetike ishte mbajtur mbyllur e veç kohen e kthjellimit të qiellit priste.
Megjithëse shumëkush në shtypin e përditeshëm lakon emra poetesh me shumicë, mashkullorë e femërore, Luljeta Lleshanaku është një sfide e vërtete per garden e mplakur te rondokopeve poetike të cilët ende krijojnë në mënyre skematike dhe ngjasin me njërit tjetrin si dy pika uji. Diktatura, të cilës i kënduan sa u çirren, i bëri si vëllezër siamezë dhe potenca krijuese ju rërëzua. Luljeta poete ështe ndryshe. Kaq të natyrshme i ka poezitë e krijuara nga dora e shpirti i saj, sa të duket se kurrë Luljeta në vajzerinë e saj nuk ka rëndur pas poezisë, ka qënë poezia që e ka rrembyer atë , duke e shtërnguar në krahë e duke e bërë bijë të frymës e të shpirtit të vet. Luljeta ashtu si e ka emrin Lule e Jetës, breron e gjitha lirizëm poetik.
Kushdo që e ndjen sadopak poezinë, nuk mund të mos bjerë nën efekt a flirt me polenin e shpirtit të saj, që kullon e tëra poezi. Është si hoje mjalti poetik. Dashuruar pas poezisë së saj, krijova blogun internetik Luljeta-Poezi, thjeshtë nga dëshira që poezitë e Luljetës, në mungesë të pasjes së librave të saj, ti kem në mes të faqeve të mia internetike të grupuara në Blog Portal TRABOINI© Coonect, një tip Antologjie Virtuale. Ti kem ato si burim i pastër kristal poetik, në kushtet e një Sahare internetike, varfërie gjuhësore si dhe vetshpallje masive të tërë mërgimtareve shqiptarë në SHBA, Itali, Gjermani e gjetkë, kushdo që ka kompjuter, si poet e shkrimtar. Në këto kushte pra, të tysninë së mediokrritetit, jam përpjekur të mbledh çfarë më shume ndjej, vlerësoj e respektoj nga krijimtaria e kolegëve të mi të poezisë, me të cilët bashkudhëtoj çdo çast e çdo orë, kaloj nëpër të njëjtat shtigje të mundimëshme me ta, paçka se mbase pa arritur të takohemi kurrë.
Po fundja le të takohemi në vargjet e lirizmit të shpirtrave tanë. Se, poetët e poeteshat, njihen apo nuk njihen ndër vedi, janë miq me njëri tjetrin. Janë profetët e shpirtrave njerëzore. Kështu e kam takuar e do ta takoj gjithjë edhe Luljetën, poeten që sa herë që e lexoj, më ngjiz një frymë magjie e misteri, duke më tërhequr në skutat më të thella të shpirtit të saj, drejt thellësive të atij deti të pa fund, prej të cilit ajo gjithnjë nxjerr perla që flirtojnë me rrezet e diellit e lexuesit i bën të emocionohen e dashurohen pas fjalës së bukur shqipe.
Edhe si lexues edhe si autor unë e le vehten me kënaqesi të rrëmbehem e përfshihem nga dallgët, kreshtat, honet e sterkalat e shpirtit të poetes me emrin Luljeta.

TRABOINI
Blog Editor , qershor 2008
___________________________

Luljeta Lleshanaku: Është autorja e këtyre vëllimeve me poezi :
“Sytë e somnambulës” (1994),
“Këmbanat e së djelës” (1995),
“Gjysëmkubizëm” (1997),
“Antipastorale” (1999),
” Palca e verdhë” (2000),
“ Fresco” (Sh.B.A, 2002) e tjerë.

Posted by Editor: TRABOINI

Kanë thënë për poezinë e Luljeta Lleshanakut:

PETER COSTANDINE:

“Pra, një nga elementët që e dallon poezinë e Luljeta Lleshanakut nga të tjerat është mungesa e ndonjë komenti politik apo social. Larmia e pashoq e tematikës së poezisë së saj, që shmang reagimet sempliste ndaj të kaluarës së tmerrshme dhe të tashmes dhe të ardhmes të pasigurt, ndoshta përbën një nga cilësitë që ju siguron veprave të saj një vend ndër klasikët bashkëkohorë të letërsisë botërore. Përfytyrimi dhe ritmi, të kapur nga përkthimet mjeshtërore që mbushin këtë vëllim, ju japin poezive të saj në anglisht po atë forcë që ato kanë në shqip. Ajo ju flet intimisht lexuesve, gjë që përbën tiparin dallues të poetëve të vërtetë, të aftë të tejkalojnë çdo kohë e kulturë.”

ROBERT CREELEY:

“Këto poezi impresionuese mbartin një forcë shumë të ngjashme me sythet e para të pranverës , një shenjë të mbijetesës dhe jetes ngulmuese. Në ketë botë njerzore çoroditëse, një përcaktim i tillë i qartë, provon edhe një herë të vertetën tone të përbashkët. Luljeta Lleshanaku na flet të gjithëve.

ED IFKOVIC:
“ Multicultural review”, Dhjetor 2002

„ Megjithëse ajo është kultivuar ne klimën shtypëse të Realizmit Socialist dhe censurës së plotë, fëmija e një familjeje të ndëshkuar si armiq politikë të shtetit, ajo nuk ndalet në të shkuarën e ashpër dhe në klimën brutale që ajo njohu si fëmijë. , Përkundrazi, ajo i ngazellehet ndryshimit që sjellin eksperiencat e reja, duke e mbushur poezinë e saj me nje imazh te fuqishëm dhe të saktë, me vizione befasuese. Kjo s‘do te thotë se ajo e injoron botën e pakëndshme jashtë derës së saj; gjëja qe ajo bën është ta kapërcejë atë , ta konvertojë atë në imazhe universale të bukurisë, shpresës dhe të vërtetës....
Metaforat e saj janë shpesh depërtime të errëta në botën e njerëzve të lodhur të cilët akoma refuzojnë të thyhen. Në proces, ajo ia del të krijojë një varg që nuk është polemik por i freskët dhe i paharrueshëm.
Ky vëllim është një përfaqësim i shkëlqyer i letersise së re të afirmuar të Europes Lindore. E thënë qartë, Lleshanaku tashmë është një nga mjeshtërit.

Luljeta Lleshanaku në Las Vegas

Atdheu në Las Vegas

Para disa ditësh, në një nga sallat e mbledhjeve të Universitetit të Las Vegasit, u organizua prezantimi i poezisë së Luljeta Lleshanakut.

Nga Teuta Mulaj, Las Vegas

Enjte, 27 Nentor 2008 09:34:00

Një prezantim i shkëlqyer i Shqipërisë dhe poezisë së Luljeta Lleshanakut në Universitetin e Las Vegasit. Poetja: “Direkt ose jo, secili nga ne është një produkt individual po aq sa edhe social dhe politik. Eshtë e pamundur të mos dallosh një kornizë social- politike, nëpërmjet një morie elementësh, mentalitetit dhe filozofisë që sugjerojnë poezitë.”

Para disa ditësh, në një nga sallat e mbledhjeve të Universitetit të Las Vegasit, u organizua prezantimi i poezisë së Luljeta Lleshanakut.

Salla ishte mbushur në mënyrë të pazakontë nga dhjetëra profesorë të UNLV-së, kritikë arti, njerëz të apasionuar pas poezisë, aktorë, etj. Ishin të pranishëm edhe disa shqiptarë me banim në Las Vegas që kishin ardhur të shoqëronin bashkatdhetaren e tyre.

Luljeta Lleshanaku është aktualisht duke punuar në Black Mountains Institute, në Universitetin e Nevadës, si pjesë e programit “Diana L. Bennett Felloë” me një bursë që ky Institut ofron për tre shkrimtarë të njohur dhe intelektualë me reputacion publik. Autore e disa vëllimeve poetike që kanë bërë emër në Shqipëri dhe jashtë saj, e pranishme në antologji të poezisë moderne shqipe në gjuhë të huaj, si edhe në disa antologji të poezisë botërore, autore e disa eseve të mrekullueshme të botuara në revista e gazeta prestigjioze të botës, Luljeta Lleshanaku u prit me kureshtje dhe interesim të veçantë, në UNLV. Këtu në SHBA ajo është prezantuar me një vëllim poetik “Fresco” si edhe me botime në një numër revistash amerikane, si psh. “Grand Street”, “Iowa Review”, “Quaterly West”, “Pool”, “New letters” etj.

Fjalën e rastit e mbajti Presidentja e Institutit Black Mountain Dr. Carol Harter, e cila e prezantoi Lleshanakun si një poete impresionuese, me mendim të thellë e finesë të mrekullueshme, si edhe autore të eseve letrare me interes të veçantë. Pas saj e kishte radhën Luljeta. Për mëse një orë ajo e mbajti sallën pezull me poezinë e saj befasuese, plot mendim të thellë dhe figura të pasura emocionale, tejet njerëzore.

Sapo e mori fjalën, ajo i bëri të njohur auditorit se i ishte kërkuar të jepte vetëm një lexim i cili do të zgjaste një orë, por ajo e kishte konceptuar prezantimin e saj si një kombinim të poezive me pamje dhe me muzikë nga atdheu i saj Shqipëria. Kështu, tha ajo, “nëpërmjet temperamentit të vendit nga ku unë vij, ju do të kuptoni më mirë poezitë e mia ose përmes poezive të mia do të kuptoni më mirë vendin tim.”

E mençur, me një anglishte të zhdërvjellët dhe me një humor të lehtë, Luljeta e drejton këtë orë krejt natyrshëm duke e orientuar lexuesin në zemër të poezive të saj. Studente të degës së teatrit, të udhëhequr nga pedagogu i tyre, aktori i mirënjohur, i skenës dhe ekranit, Michael Tylo (kujto interpretimet e tij në filmat e mirënjohur edhe në ekranin shqiptar, “Zorro”, “The Bold and the Beautiful”, “The young and the Restless” etj.), recituan poezi nga vëllimi “Fresco” botuar në Amerikë dhe poezi nga më të fundit të autores, nga vëllimi “Fëmijët e natyrës”.

Të përkthyera në anglisht, me pjesëmarrjen aktive të saj, poezitë e Lleshanakut tingëllojnë të mrekullueshme.Sytë e saj jeshilë e të mëdhenj marrin shprehje të ndryshme gjatë recitimit të poezive. Ata errësohen kur i bëjnë pyetje për të kaluarën e saj. Më kujtohet një thënie e kritikut amerikan të poezisë, Eliot Weinberger, për Luljeta LLeshanakun si “…një poete e re e cila duket sikur ka njëqind vjet që shkruan në një gjuhë që shkruhet vetëm prej njëqind vjetësh; një poete liriko-erotike në rrënojat e shtetit…Luljeta Lleshanaku është e vërtetë, dhe po kaq e paparashikueshme si një oaz pas një mali në Hënë.”

Poezitë që u lexuan i përkasin një tematike tejet të larmishme. Dhe ashtu siç thotë kritiku i mirënjohur Peter Constandine: “Një nga elementet që e dallon poezinë e Luljeta Lleshanakut nga të tjerat është mungesa e ndonjë komenti politik apo social. Larmia e pashoq e tematiks së poezisë së saj, që shmang reagimet sempliste ndaj të kaluarës së tmerrshme dhe të tashmes dhe të ardhmes së pasigurt, ndoshta përbën një nga cilësitë që iu siguron veprave të saj një vend ndër klasikët bashkëkohorë të letërsisë botërore. Ajo ju flet intimisht lexuesve, gjë që përbën tiparin dallues të poetëve të vërtetë, të aftë të tejkalojnë çdo kohë e kulturë.”

Dhe pikërisht, një nga pyetjet që iu drejtua poetes nga audienca kishte të bënte me faktin nëse e konsideronte ajo veten poete politike apo jo. “Direkt ose jo, secili nga ne është një produkt individual po aq sa edhe social dhe politik. Eshtë e pamundur të mos dallosh një kornizë social- politike, nëpërmjet një morie elementësh, mentalitetit dhe filozofisë që sugjerojnë poezitë. Vetëm se nganjëherë kjo është më e prekshme dhe nganjëherë jo.”

Luljeta e moderoi me shume kujdes gjithë këtë performancë, duke krijuar një lidhje logjike të natyrshme midis poezisë, relievit të bukur shqiptar dhe muzikës duke krijuar një sfond shumë interesant rreth poezise se saj. Unë kam fatin të jem ulur në sallë pranë studiuesit të njohur amerikan Dr. R. Baird Shuman. Ai ndjek me vëmendje të veçantë gjithçka, përpin çdo varg, çdo fjalë dhe në përfundim shprehet: “Ishte një aktivitet i jashtëzakonshëm dhe një prezantim i shkëlqyer i poezisë së Luljeta LLeshanakut.”

Minutat ikin pa u ndier dhe ora tashmë ka kaluar. Flasin profesorë të ndryshëm, poetë (të më falë lexuesit që nuk i di emrat e tyre) dhe të gjithë vijnë në një emërues të përbashkët: “Luljeta Lleshanaku na flet të gjithëve me një botë të pasur shpirtërore dhe një talent të spikatur. Poezia e saj është befasuese dhe të mbetet në mendje.”

Thursday, June 29, 2023

LULJETA LLESHANAKU 🌹VIDEO- POEZI🌹