Thursday, June 29, 2023

LULJETA LLESHANAKU đŸŒčVIDEO- POEZIđŸŒč




Posted by at No comments:

Tuesday, June 17, 2008

LULJETA LLESHANAKUđŸŒč CikĂ«l poetik đŸŒčKUR DASHURIA JEP NJË SHENJË


LULJETA LLESHANAKU
Poezi


KUR DASHURIA JEP NJE SHENJË..

Ajo futet ne rrjedhën e gjërave me arrogancë,
si heshtja që pason trokitjet e çekiçit të gjyqtarit
gjatë seancës.
Gjithe qenia perkundet, nga puhia me e vogel
nje are e ardhur gruri
qĂ« pret pĂ«r t‘u korrur.
Tamam atehere kur ti kujton se je e mbrojtur,
kur kujton se tashmë je vetëm një shpinë
një shpinë e fortë, pa gjoks, pa bark,
pa kërthizë,
(veçanërisht pa kërthizë)
si tavani i qilarit
mbi ushqimet e konservuara për dimër.
Zmbrapsem një moment
e gatshme pĂ«r t’ia filluar çdo herĂ« nga fillimi
me një paletë te pastër piktori
e një vrimë të errët në mes.
E nis për të disatën herë atë rrugë
fundin e së cilës e njoh mirë,
si prekjen metalike ne xhep të fishekut
të cilin, gjatë rrethimit,
ushtari i mirë
e ruan për vete.


NDËRGJEGJE E GJYMTUAR

Lakuriq nate
ndërgjegja jote e gjymtuar
verbohet e përplaset në dritë!

E tmerrshme të gdhihesh e të ngrysesh
me këtë shpend të zi në shpirt!


ME TY


Do të ulem në kënd të buzës
si në një shkëmb, pranë një ujëvare
e sigurt se s'do më rrëmbejë shtjellë e fjalëve.

Do të ulem në kënd të syrit
si një zambak i mbirë në ujë pranë bregut
me fletë të vogla që t'mos zë shikimin.

Se unë në fund të fundit, ç'jam?
- Një dallgë e ngrirë në hapësirë
e shkulur nga deti i gjoksit tënd.
Shtrin duart të më arrish e s'më arrin.


KËMBANAT E SË DIELËS

Shpirti im
përplaset si gjuhëza
në faqet metalike të këmbanës.

E dëgjoni
është këmbana e së dielës
është këmbana e meshës së madhe të së dielës
kur njerëzit dëgjojnë predikimet për një jetë
të pamëkat
dhe kujtohen të çojnë lule në varreza.


















NJË PALË SANDALE NËN PEMË

Kaq ishte e gjitha.
Trupi, fryma dhe pema
Tashmë janë në sintoni të plotë.
Pema ? Cila pemë ?!! Nuk ka asnjë pemë përtej dritares
Që të mund të lakmojë
Paqen e trupave, si të nxjerrë nga deti
cep më cep.
Duhet pak guxim
pĂ«r tĂ« hapur sytĂ« e pĂ«r t‘u ndeshur
me atĂ« gjĂ« tĂ« frikshme , qĂ« na prĂȘt mĂ« pas
si të shohësh hënën, hënën në kupë të qiellit, në pikë të ditës
-tamam atë gjë që do të ishte kaq mahnitëse në kohën e vet.
Barku im kontrakton rrallë
si kokë kobre
Me gjahun në grykë
I yti, merr e jep, pa pauza, pa nënkuptime,
Përmbyllës, si nje manifest.
Asgjë më nuk do të ketë më atë forcë
Por vetëm therma të vogla pa klithëm mbi porcelan
Thika ëmbëlsirash.
Rutinë.
dhe përfytyrimit I vjen fundi
kur era trupëzohet në një send.
Cila pemë ?!!
Tashmë fryma është e rregullt
gramatikë.,
fije bari dhe baltë.
fole e sapobraktisur nga synimi.
Buzëqeshim lehtë, pa thonj, pa thembra,
si një palë sandale
rrëzë trungut të pemës.


IKËN ZOGJTË

Ikën zogjtë
ikën dhe si brenga lanë foletë këtu
dimri si kupa i mbushi me shira
i mbushi dhe i piu
i piu dhe u deh
nga vetmia.


SHAH

ËshtĂ« vjeshtĂ«. Venat nĂ« mermer
bymehen nga shirat.
Varret e të afërmve të mi,
me vetëm katër gisht kohë midis,
të vënë në radhë
si një varg makinash të bllokuara
në kryqëzim me hekurudhën.
Lufta ka marrë fund. Ajo dorezë farkëtari
që i mbante dikur, si gishtat, të gjithë bashkë
është hedhur, e panevojshme, tej.
Jashtë saj, jashtë thjesht ca të panjohur
që presin vetëm trenin të kalojë
në krahun tjetër të rrugës...
Aroma e dheut
Të kujton shtëpinë
Ku mungon një orë e varur në mur.
Ua pastroj emrat me kujdes në pllaka
Vitet.., si plagë të vogla në gjunjë
Dashurinë.., që tashmë djeg më pak
Se një gjemb trëndafili.
Në të hyrë të varrezës
Roja që luan shah me veten në kabinë.


AROME QUMËSHTI
( Ne kujtim te H.Kupit )

Tani,
pas shumë e shumë vjetësh
mbase mund të pyes veten
se ç‘mĂ« lidhte me atĂ« burrĂ« shtatĂ«dhjetĂ«vjeçar,
me atë trung të vjetër qershie.
Ndanim shumĂ« kohĂ« bashkë 
Tregonte ëndrrat e një nate më parë
me lëvizje të shkathëta të duarve
si lopatat që pastrojnë rrugën nga dëbora.
Lexonte fletët e reja e ditarit
të shkruara gjatë vapës,
duke i paraprirë me gishtin tregues, çdo presjeje,
çdo fjale, çdo pauze 

si fati u paraprin gjërave nganjëherë..
Flitnim anglisht
një anglishte arkaike, të mësuar në burgje
si i thone “ajrit”, “families”, “urĂ«s”
“zĂ«rit” si I thonĂ«,
me njĂ« “o” tĂ« dĂ«shpĂ«ruar, qĂ« mezi kapej,
si një fije e thinjur floku në krëhër.
Prej tij mesova te pyes “Si je ?”
duke e shikuar tjetrin drejt e në sy.
Mbi oxhak ,
fotografite e grave te familjes
të gjalla e të vdekura, njëlloj të përkulura në skaje,
me duar të kryqezuara ne bark
si shtepi të gozhduara nga epidemitë.
E njëjta gje, çdo ditë,
për orë e orë me radhë
deri kur unë shfaqja shenja padurimi
apo qumështi I deles derdhej mbi zjarr.
Kohë më vonë, kur ditaret do të zhdukeshin,
kur qershia do te pritej, oxhaku do te shembej
e fotografitë do të çgozhdoheshin nga heshtja e tyre,
do të ndjeja therëse në hundë aromën e qumështit të djegur
-afati I leximit kishte skaduar !
Nuk isha më fëmija
qe tĂ« mund t‘i besosh testamentin e leximit,

se ti flasesh një fëmije
eshte njëlloj si të shkelësh mbi gjethe të njoma
pa pritur kurre tĂ« tĂ« pyesin “pse” dhe “si”.


BERLIN. HOTEL CITADINE.

Eshte mbrëmje. Jashtë dy- tri taksi te vëna ne pritje
të ndonjë kalimtari që ka humbur rrugën.
Dhoma është ashtu siç e lashë në mëngjes. Asnjë ndryshim.
përveç çarçafëve të ndërruar
nga duar që unë nuk i kam njohur kurrë
dhe zhumës së lehtë të shiut që mbi xhama kercet
si një tufë lulesh të thara
kur u ndërrojmë vendin.
Dhe i njejti mesazh në sekretarinë telefonike:
një zë burri,
i regjistruar muaj më parë, për një tjetër grua,
për dikë që është fshirë me të njëjtit peshqirë
të larë dhe parfumuar.
E kthej mesazhin mbrapsht, e dĂ«gjoj disa herë 
Kryqëzohem në kohë me një histori të panjohur
duke shmangur pyetjen:”Ç‘farĂ« mund tĂ« ketĂ« ndodhur mĂ« pas ?”
Një telefonatë që vjen nga një kabinë telefonike,
në nxitim e sipër, ndoshta i përmallur,
fshin grimin nga fytyra ime
pa shumë përkushtim, shpejt e shpejt,
si atë të një figuranteje pas shfaqjes.
Më në fund do të shtrihem ne atë shtrat
te rregulluar nga duar anonime,
te tendosem midis gjerave te mia te humbura
( pyetjeve që u ngutën të merrnin përgjigje )
si nje fill tregues prej mendafshi
midis fleteve te sapolexuara te librit.


MISTERI I LUTJEVE

NĂ« familjen time
lutjet bëheshin fshehtas
me zë të ulët, me një hundë të skuqur nën jorgan,
gati mërmëritnin,
me një psherëtimë në fillim dhe fund
të hollë, e te paster si nje garze.
Përreth shtëpisë,
kishte vetĂ«m njĂ« palĂ« shkallĂ« pĂ«r t‘u ngjitur
ato të drunjtat, të mbështetura gjithë vitin pas murit,
për riparimin e tjegullave në gusht para shirave.
Në vend të engjejve,
hipnin e zbritnin burra
që vuanin nga shiatiku.
Luteshin duke u shikuar sy më sy me Të,
si në një marrëveshje kryezotësh
duke kërkuar nje shtyrje afati
„Zot, me jep forcĂ«..!”, e asgjĂ« mĂ« shumĂ«,
se ishin pasardhësit e Esaut,
të bekuar, me të vetmen gjë që mbeti prej Jakobit,
-bekimin e shpatës
Në shtëpinë time
lutja ishte një dobësi,
që nuk përflitej kurrë,
si të bërit dashuri
dhe njësoj
si të bërit dashuri
pasohej nga nata e frikshme e trupit.
Posted by at No comments:

LULJETA LLESHANAKU đŸŒčPoezi đŸŒčFLASHBACK


LULJETA LLESHANAKU


FLASHBACK 1

ËshtĂ« Gusht. 1972. Zagushi.
Jeshilojnë vetëm zverqet e hamenjve
që ngarkojnë mobiljet në një kamion.
“Kujdes, mos tĂ« shkelni lulet !”- kĂ«shillon ime mĂ«
lulet që do të thahen vetëm pas tri ditësh.
Shtëpia zbrazet si me rreze Rëntgen
Dhe keqardhja e fqinjve
Që shkrin si kompresë më akull
Në cilëndo pjesë të trupit që ta vësh.
Do të shpërngulemi diku tjetër
Ku mirënjohja do të ngrijë ballkon në fytyrë
me aventurën e zgjimit të mbërthyer mbi një shkop
si gjelat prej sheqeri .
Jam vetĂ«m tri vjeç. Nuk e di se ç‘janĂ« premtimet.
Dhe nuk më kanë treguar akoma
se fëmijëria pa premtime është si bukë e zënë pa majù
mjerisht e ëmbël, e forte dhe pa vrima.
Kurse im atë nuk duket gjëkundi.
Im atë ende nuk ka lindur.
Ai do të lindë në një kapitull tjetër,
Shumë kohë më vonë
Atëherë kur unë të ndjej nevojën të bëhem mbrojtëse e dikujt,
duke u grumbulluar më vështirësi pak hije midis këmbëve të mia
si trup mikrofoni.

FLASHBACK 2

E djelë. Nga tabanet e këpucëve
në korridor
tretet plazma e dëbores dhe amnezia e rrugëve e shkurtra.
Llamba 150W në mes të dhomës,
si një copë e verdhë djathi, në një çark mërzie.
Ime më punon me shtiza, duke numëruar nën zë
ajo e di gjithmonë sa duhet, dhe kur ndërrohen radhët
e ngjitur si një copë stuko në qoshe të asaj dritareje
që sa vjen e bëhet më e qartë.
Ajo është një jaskëk i vogël gjilpërash
që e njeh mrekullisht artin e nënshtrimit.
përpiqet të ma mësojë edhe mua,
edhe sime motre
Tri kukulla Matrioshka, të renditura sipas madhësisë
ajo e fundit-unë
e pashpërbëshmja.


FLASHBACK 3

Zemër nëntori. Era fryn si ndërrim epokash,
Dëbora dhe fytyra e sime mëje
presin në prapavijë
të vërtetojnë filozofinë e tyre
të të pashmangmes.
Dritat, si një varg milingonash të çojnë
në dhomën e bukës.Unë jam nusja.
Fundi i ceremonies. E ndërsa bëhem gati për gjumë
njezet e njĂ« karfica m‘i heqin me kujdes nga koka.
aq sa vitet e mia.
Nuk di pothuajse asgjë mbi jetën.
Di vetëm se në kthesa të forta
përvoja vlen më pak se dy drita të ndezura në gjoks
Përpiqem ta fsheh lumturinë time nën pushin e bardhë
si një portokalle e qëruar me kujdes
Kam dalë dinakërisht prej profecisë sime gjenetike
si prej një shpelle të gërryer nga vetmia
e kapur fort pas barkut të dashit
Po të mundohem të shtyj pak perden
me dy gishtat e ngjyrosur në majë,
dy hije shkojnw në harmoni mbi asfaltin e zi
instumentisti dhe violinçeli, pas koncertit
njeriu edhe antiprofecia.

Posted by at 1 comment:

LULJETA LLESHANAKU DHE POEZIA E "BOTËS REALE" / Nga Fatmir Terziu

LULJETA LLESHANAKU DHE POEZIA E ‘BOTËS REALE’



Nga FATMIR TERZIU

Roehampton University
Media, Cultural Studies, Politics


NĂ« njĂ« nga lokalet e sapohapura tĂ« pasfillimeve demokratike nĂ« ShqipĂ«ri, diku aty midis Elbasanit dhe TiranĂ«s, ndalonin shumĂ« makina. Makinat sapo kishin filluar tĂ« gumĂ«zhinin, dhe lokalet sapo kishin nxituar tĂ« ‘mbinin’. Dhe thuajse nĂ« ç’do cep kishte nga njĂ« tĂ« tillĂ«, qĂ« diku quheshin kioska, kashtorre, llamarina apo edhe 
 ky lokal ishte diçka ndryshe. Lokali kishte fituar zemrĂ«n e klientĂ«ve. Kishte njĂ« pamje tĂ« qetĂ«. I thjeshtĂ«, njĂ« vendosje modeste tavolinash dhe ca panorama qĂ« binin nĂ« sy. NĂ« njĂ« cep tĂ« tij njĂ« panoramĂ«, poshtĂ« asaj panorame ca libra, njĂ« bllok me shĂ«nime dhe njĂ« stirolaps. U afrova. Morra njĂ« libĂ«r nĂ« dorĂ« dhe njĂ« dorĂ« nga pas mĂ« shkundi. NjĂ« djalĂ« i bĂ«shĂ«m nĂ« tĂ« tridhjetat, me njĂ« trup muskuloz dhe me njĂ« buzĂ«qeshje gati tĂ« sforcuar ndodhej pikĂ«risht aty nĂ« tĂ« djathtĂ«n time. “Libra? E, 
libra. Librat duhet t’i kuptosh or vĂ«lla, duhet t’i lexosh pĂ«r t’i kuptuar. Po qe s’e ti s’i kupton Ă«shtĂ« si ajo vjersha qĂ« i kĂ«ndohej kĂ«saj hangarrinĂ«s sonĂ«, qĂ« na zaptoi tokat, pronat tona, e qĂ« na bĂ«ri tĂ« quhemi ‘armiq’ me njĂ«ri-tjetrin: “le tĂ« rrjedh çeliku pĂ«r dyfek e plugje,/ le tĂ« pĂ«lcasĂ« armiku/moj kala e kuqe”. Dhe sa pĂ«rfundoi ai recitimin e tij gjysĂ«mqesharak e gjysĂ«mlakonik, tepĂ«r ironik, aty nĂ« cep njĂ« televizion i ri, qĂ« dukej si i sapovendosur mbi njĂ« tavolinĂ« tipike dhe me zbukurime karakteristike, me tentena e stoli tĂ« thurrura nga duar femrash punĂ«tore, nisi humorin e mirrĂ«njohur tĂ« Behar MerĂ«s, ‘Sho isar’, me tĂ« njĂ«jtĂ«n vjershĂ«, duke e bĂ«rĂ« edhe mĂ« tipike mĂ« qesharake, mĂ« ndryshe nĂ« atĂ« bisedĂ«, ku filli kishte humbur dhe ende nuk dija se si t’i pĂ«rgjigjesha atyre duarve qĂ« mĂ« shkundĂ«n nga supet. Nga ana tjetĂ«r instiktivisht kisha mbĂ«rthyer librin nĂ« tavolinĂ« dhe gati-gati po e torturoja fizikisht atĂ« libĂ«r, atĂ« dĂ«shmitar tĂ« heshtur e tĂ« qetĂ« nĂ« atĂ« lokal tĂ« bukur qĂ« u bĂ«nte ballĂ« zhurmave tĂ« ndryshme tĂ« gotave, pirunave, pjatave, mbllaçitjeve e gĂ«lltitjeve nĂ« hapĂ«sirra tĂ« errĂ«ta fytore tĂ« njĂ«rĂ«zve-klientĂ«, me e pa kollare. NĂ«n pushtetin inatçor tĂ« momentit, libri kishte krijuar njĂ« plasarritje nĂ« kopertinĂ«n ballore dhe njĂ« shpĂ«rndarje disi asimetrike tĂ« fletĂ«renditjes sĂ« tij. BĂ«ra si i zĂ«nĂ« nĂ« faj, pĂ«r ç’ka po bĂ«ja. Po djaloshi, qeshi prapĂ« dhe thiri tĂ« zotin e lokalit:

-“Sa kushton ky libĂ«r?”- e pyeti ai menjĂ«herĂ« atĂ«, tĂ« zotin e lokalit dhe bĂ«ri pĂ«r nga kuleta.
I zoti i lokalit i afroi njĂ« buzĂ«qeshje tĂ« Ă«mbĂ«l, dhe pastaj tĂ« dy trupa gati-gati tĂ« njĂ« dimensioni, gati tĂ« tĂ« njĂ«jtave pĂ«rmasa trupore, rrokĂ«n duart, pastaj u kapĂ«n nĂ« qafĂ«. “Mere, mere
! ËshtĂ« falas pĂ«r ty. ËshtĂ« falas s’e Ă«shtĂ« libri i mbesĂ«s sonĂ«, Ă«shtĂ« libri i Luljeta Lleshanakut”. Alpini, ishte kushĂ«riri i saj, kushĂ«riri i poetes, qĂ« koha i kishte bĂ«rĂ« tĂ« mos njiheshin dhe tĂ« harronin njĂ«ri-tjetrin. Tani poezia do t’i ribashkonte nĂ« njĂ« kohĂ« ndryshe, nĂ« njĂ« kohĂ« kur vetĂ« poezia nisi tĂ« shkruhej ndryshe, nisi tĂ« shkruhej siç Ă«shtĂ« dhe duhet tĂ« jet poezia

Dhe kĂ«shtu ndodhi. Ata tĂ« dy i pashĂ« edhe herĂ« tĂ« tjera pastaj. I pashĂ« nĂ« disa promovime librash tĂ« Luljeta Lleshanakut. I pashĂ« teksa ishin miqĂ«suar me poezinĂ«, me atĂ« poezi qĂ« i mungonte tĂ« gjithĂ«ve. AtĂ« poezi e lexoja gjithmonĂ«. NĂ« mjediset e shtypshkronjĂ«s “Eurorilindja” nĂ« TiranĂ«, ku botoja dhe faqosja gazetĂ«n qĂ« drejtoja “Fjala e LirĂ«â€, thuajse pĂ«rherĂ« do tĂ« gjeja nga njĂ« poezi tĂ« autores qĂ« kishte rrĂ«mbyer zemrat e lexuesve edhe nĂ«pĂ«r botĂ«. KĂ«shtu poezia e Luljeta Lleshanakut u bĂ«, mbeti dhe Ă«shtĂ« magjia e poezisĂ« sĂ« sotme shqiptare. Ajo Ă«shtĂ« refreni nga ku duhet tĂ« dalĂ« e shkuara, e tashmja dhe nesĂ«rmja krijuese.

  • KUSH ËSHTË LULJETA LLESHANAKU

Luljeta Lleshanaku ka lindur në Elbasan, më 2 Prill 1968. Eshte diplomuar ne Universitetin e Tiranës, Dega Gjuhë-Letërsi (1997) Ndjek Programin Ndërkombëtar të Shkrimtarëve, Universiteti i Iowa-s, SHBA (1999) si Honorary Fellow in Writing.

Botimet:

- “SytĂ« e somnambulĂ«s” (1993)
- “KĂ«mbanat e sĂ« djelĂ«s” (1994)
-“GjysĂ«mkubizĂ«m” (1996)
- “Antipastorale” (1999)
- “Palca e verdhĂ«â€ (2000)
- ”Fresco” (“NeĂ« Directions”, SHBA, 2002)
-“Arti i joshjes” (2005)
- “Femijet e natyres” (2006)
- “Antipastorale” (LietoColle, Itali 2006)
- “World beat”, Anthology, - international poetry now, (New Directions, SHBA, 2006)

Botime te pjesshme:

- "Grand Street", "Iowa review", "Modern poetry in translation", "New letters", "Fence", "Seneca revieĂ«", "Quarterly west", "Pool", "Words Without border", “Perihelion” etj, nĂ« ShBA, si edhe nĂ« “Europe” France;“Berliner Morgenpost”, Gjermani; “Assylium” nĂ« Greqi, etj.

- E pranishme në të gjitha antologjitë e poezisë moderne shqipe në gjuhë të huaj.

Çmime Letrare:

- Çmimin “International Vision prize” ( Sh.B.A, 1996)
- Çmimin per Librin mĂ« tĂ« MirĂ« tĂ« Vitit, Eurorilindja (1996)
- Çmimin kombĂ«tar “Penda e Argjendte” (Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sporteve, 2000)
- Fituese nĂ« konkursin kombĂ«tar tĂ« prozĂ«s “Europa, atdheu ynĂ« i pĂ«rbashkĂ«t” (Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sporteve, 2004)

Kanë thënë për Luljeta Lleshanakun:

„ FĂ«mija qĂ« pagoi pĂ«r mĂ«katet politike tĂ« prindĂ«rve tĂ« saj nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e Enver HoxhĂ«s; nje poete e re e cila duket sikur ka njĂ«qind vjet qĂ« shkruan nĂ« njĂ« gjuhĂ« qĂ« shkruhet vetĂ«m prej njĂ«qind vjetĂ«sh; njĂ« poete liriko-erotike nĂ« rrĂ«nojat e shtetit.. Luljeta Lleshanaku Ă«shtĂ« e vĂ«rteta, dhe po kaq e paparashikueshme si njĂ« oaz pas njĂ« mali nĂ« HĂ«nĂ«â€œ.


- ELIOT WEINBERGER

“Pra, njĂ« nga elementĂ«t qĂ« e dallon poezinĂ« e Luljeta Lleshanakut nga tĂ« tjerat Ă«shtĂ« mungesa e ndonjĂ« komenti politik apo social. Larmia e pashoq e tematikĂ«s sĂ« poezisĂ« sĂ« saj, qĂ« shmang reagimet sempliste ndaj tĂ« kaluarĂ«s sĂ« tmerrshme dhe tĂ« tashmes dhe tĂ« ardhmes tĂ« pasigurt, ndoshta pĂ«rbĂ«n njĂ« nga cilĂ«sitĂ« qĂ« ju siguron veprave tĂ« saj njĂ« vend ndĂ«r klasikĂ«t bashkĂ«kohorĂ« tĂ« letĂ«rsisĂ« botĂ«rore. Ajo ju flet intimisht lexuesve, gjĂ« qĂ« pĂ«rbĂ«n tiparin dallues tĂ« poetĂ«ve tĂ« vĂ«rtetĂ«, tĂ« aftĂ« tĂ« tejkalojnĂ« çdo kohĂ« e kulturĂ«.”


- PETER CONSTANDINE

“KĂ«to poezi impresionuese mbartin njĂ« forcĂ« shumĂ« tĂ« ngjashme me sythet e para tĂ« pranverĂ«s , njĂ« shenjĂ« tĂ« mbijetesĂ«s dhe jetes ngulmuese. NĂ« ketĂ« botĂ« njerzore çoroditĂ«se, njĂ« pĂ«rcaktim i tillĂ« i qartĂ«, provon edhe njĂ« herĂ« tĂ« vertetĂ«n tone tĂ« pĂ«rbashkĂ«t. Luljeta Lleshanaku na flet tĂ« gjithĂ«ve”


- ROBERT CREELEY

„
PĂ«r lexuesin amerikan, nuk ka asgjĂ« tĂ« huaj tek veçoritĂ« poetike tĂ« poetes shqiptare Luljeta Lleshanaku. Ajo Ă«shtĂ« njĂ« poete e dashurisĂ«. Por, kĂ«tu ka njĂ« ndryshim; ajo bĂ«n qartĂ«simin se çfarĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« jetosh nĂ« njĂ« botĂ« tĂ« dhunshme dhe tĂ« korruptuar qĂ« depĂ«rton nĂ« botĂ«n private dhe tradhĂ«ton çdo intimitet. Vepra e saj poetike kundĂ«rshton tĂ« gjithĂ« „tĂ« vĂ«rtetĂ«n“ publike. „Fresco“ Ă«shtĂ« njĂ« libĂ«r i njĂ« inteligjence konstruktive radikale.”

- ALLEN GROSSMAN

  • POEZIA E LLESHANAKUT DRITARJA E BOTËS REALE


Collin Jones, i cilĂ«suar si njĂ« Billi Elliot i ri nĂ« njĂ« nga librat e tij “Poemat e ShĂ«nimeve” (2007), shprehet se “poezia duhet tĂ« jetĂ« dritarja nga ku gumĂ«zhijnĂ« zĂ«rat e shpirtrave realĂ«â€. MĂ« tutje ai shton se kur ‘realja’ Ă«shtĂ« ende nĂ« diskutim dhe e diskutuar s’ka se si edhe poezia tĂ« mos jet e papĂ«rfshirĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vorbull. KĂ«tij kolapsi rutinor duket se i Ă«shtĂ« shtuar edhe ‘konglameracioni’ vargĂ«zues i njĂ« ushtrie ‘modeste’ qĂ« ka rrokur daulle, cyrla, hanxharrĂ«, pena e shpata, e s’po kursen ‘djersĂ« e kuletë’ tĂ« sokĂ«llijĂ« qoshkave miqĂ«sore pĂ«r tĂ« ringjallur kasketĂ«n e vjetĂ«r dhe pĂ«r t’a moderuar atĂ« me njĂ« kapuç tĂ« ri gjoja modern, apo tĂ« moderuar. Ajo qĂ« anashqit kĂ«to ‘modesti’ ziliqare Ă«shtĂ« poezia e lartĂ«suar e Luljeta Lleshanakut, poetes qĂ« turavrapin e saj e ka me njĂ« ton prekĂ«s e tĂ«rheqĂ«s, tipik poetik. Aty lexohet imazhi i poezisĂ«, dhe aty krihen realitetet qĂ« zhdĂ«rvjelltĂ«son kjo botĂ«, kjo dritĂ«dalje e hershme, por ende stigmatike. NĂ« kontrast me kĂ«to tentativa molekulare tĂ« mbira nĂ« ndĂ«rgjegje vetĂ«pĂ«lqyese, qĂ« dikur shfrytĂ«zuan kapat dhe bukuritĂ« rinore pĂ«r tĂ« zaptuar skenat poetike dhe ulĂ«rirĂ« e sharĂ« me hapin revolucionar apo ushtarak mbi kolegĂ«t e tyre, natyrshĂ«m shihet edhe ajo dritare e botĂ«s reale, qĂ« ndodhet nĂ« fytyrĂ«n e poezisĂ« sĂ« Lleshanakut. Poezia e Lleshanakut Ă«shtĂ« dritarja e botĂ«s qĂ« sfidon ato pickĂ«rrima kaotike e tĂ« stisura pĂ«r kapat me yllin ekuq dhe xhaxhin qĂ« e donin shumĂ«. Duke udhĂ«tuar nĂ« brendĂ«si tĂ« kĂ«saj poezie padyshim gjen edhe tĂ« munguarĂ«n e sotme, aty gjen leksionin e nevojshĂ«m pĂ«r poetikĂ«n shqiptare. Lleshanaku ka pranuar qĂ« kĂ«tĂ« leksion t’ua dhuroj falas tĂ« gjithĂ«ve, edhe kapave tĂ« vjetra e tĂ« reja tĂ« poezisĂ« vargore.
 

 

MISTERI I LUTJEVE

NĂ« familjen time
lutjet bëheshin fshehtas
me zë të ulët, me një hundë të skuqur nën jorgan,
gati mërmëritje,
me një psherëtimë në fillim dhe fund
të hollë, e të pastër si një garzë.

Përreth shtëpisë,
kishte vetĂ«m njĂ« palĂ« shkallĂ« pĂ«r t‘u ngjitur
ato të drunjtat, të mbështetura gjithë vitin pas murit,
për riparimin e tjegullave në gusht para shirave.
Në vend të engjëjve,
hipnin e zbritnin burra
që vuanin nga shiatiku.

Ata luteshin duke u shikuar sy më sy me Të,
si në një marrëveshje kryezotësh
duke kërkuar një shtyrje afati.

„Zot, me jep forcĂ«!” e asgjĂ« mĂ« shumĂ«,
se ishin pasardhësit e Esaut,
të bekuar, me të vetmen gjë që mbeti prej Jakobit,
-shpatën.

Në shtëpinë time
lutja ishte një dobësi,
që nuk përflitej kurrë,
si të bërit dashuri.

Dhe njësoj
si të bërit dashuri
pasohej nga nata e frikshme e trupit.

 

NË VENDIN PA EMËR

Nuk është nevoja të mbushësh ndonjë formular
e të japësh me bezdi gjurmët e gishtave.

AsnjĂ« i huaj nuk ka ç’tĂ« dhunojĂ«
atje ku gjithçka është e ndërtuar me frymë;
dhe gurët për tempujt janë sjellë nga larg, me kilometra ndoshta
për të shijuar gjeometrinë e hijeve.

Nuk ka vrima çelësash, çfarë mund të vjedhësh
atje, në qytet-shtetin e poetëve të vdekur?
Si leukoplaste mbi vetulla pas zënkave djaloshare
hiqen veç të lagura, kutitë e postës..

Qytete pa reklama. Pa gra të bukura me buzëqeshje
anti-karie. Por, rrugë, rrugë që synojnë drejt periferisë,
kufinjve të njohjes- diktaturën e një fije bari.

Ngjatjetoj. Nuk më kthehet.
ÇfarĂ« kuptimi ka t’i urosh mbarĂ«si
atij që lind dhe vdes brenda një ditë, a ndoshta brenda një ore?

Ja, ku janë, të gjithë, mbi tavolinën time të punës,
në kopertinat e prapme, fotografitë e tyre të bëra posaçërisht,
kopështi i Edenit në sfond,
ngjitur si faturat pas rrobave të varura në pastrimin kimik.

Dhe në fund, çuditërisht nuk di të tregoj emrin e atij vendi
siç nuk ka emër një komb pa martirë.
Dezertorë po, të damkosur, si dezertorët spartanë
me gjysmën e rruar të fytyrës,
paqe me dritën dhe errësirën, njëherazi

Posted by at 3 comments:
Subscribe to: Posts (Atom)